Tüm diş hekimleri size ağız sağlığının dişlerinizi fırçalamakla başladığını söyleyecektir. Ağız sağlığı dişlerinizi fırçalamakla başlar. Bezelye büyüklüğünde diş macunu ekleyin ve en az iki dakika boyunca dairesel hareketlerle hafifçe fırçalayın. Erken çocukluktan itibaren içimize yerleşen bu aktivite yetişkinlikte pek değişmez. TikTok’taki tartışmayı alevlendiren şey, dişlerini fırçaladıktan sonraki iki dakika.
DİŞLERİNİZİ FIRÇALADIKTAN SONRA AĞZINIZI ÇALIKALAMAK YANLIŞ MI?
Popular Science Türkçe’de yayınlanan araştırmaya göre pek çok kişi dişlerini fırçaladıktan sonra ağızlarını suyla çalkalıyor ancak bazı TikTok kullanıcıları diş macununun fazlasını tükürmenin daha sağlıklı olduğunu savunuyor. Ağzınızı çalkalamamanın diş macunundaki bileşenlerin daha uzun süre etki etmesini sağladığını iddia ediyorlar.
TikTok her zaman diş hekimliği haberlerinin en güvenilir kaynağı olmasa da (dişlerinizi nasıl törpüleyeceğiniz konusunda tavsiye veren insanları unutmayın), bu bilgi bir istisnadır ve Popular Science’ın diş hekimlerinden destek istediği bir şeydir.
Öncelikle dişlerimizi neden fırçaladığımızı düşünelim. Minnesota Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden klinik yardımcı doçenti Dr. Kacie Woodis, yediğimiz zaman ağzımızda yaşayan yaklaşık 1000 tür bakterinin de yemek yediğini söylüyor. Bu mikropların yiyecek için teşekkür etmenin ilginç bir yolu var. Örneğin dilin arka kısmındaBazı bakteriler gıdalardaki amino asitlerle etkileşime girerek ağız kokusuna neden olan kükürt üreten bileşikler üretir. Diğer bakteri türleri, mineralleri parçalayıp diş yüzeyini çözebilen ve diş çürümesini başlatan bir asit üretir.
Çoğu diş macununda bulunan bir mineral olan florür, asit saldırılarına karşı direnç oluşturur. Bunu remineralizasyon adı verilen bir onarım sürecine yardımcı olarak yapar.
Diş hekimi ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Riven Ağız Bakım Kliniği’nin kurucu ortağı Dr. Fatima Khan şöyle açıklıyor:
“Flor, kalsiyum ve fosfatla birlikte, florapatit oluşturarak bu demineralizasyon sürecine karşı koyar. Florapatit, diş minesini kaplayan, onu yeniden mineralleştiren ve bütünlüğünü geri kazandıran kristalimsi bir ağdır.
Florür dişlerinizde ne kadar uzun süre kalırsa, daha güçlü dişler oluşturmada o kadar etkili olur (ancak yalnızca bezelye büyüklüğünde diş macunu kullanırsanız, bu dişlerinizi fırçalamak için önerilen miktardır).
Amerikan Dişhekimleri Birliği dişlerinizi iki dakika fırçalamanızı öneriyor. Ancak çoğu insan dişlerini önerilen süreden (günde 45 ila 70 saniye) daha kısa sürede fırçalar. Khan’a göre, iki dakikadan az bir süre diş fırçalamak, insanların florürlü diş macununun faydalarından yararlanamadığı anlamına geliyor.
Diş macununu durulamak yerine tükürmek, florürün bu yeniden mineralizasyon sürecine yardımcı olması için daha fazla zaman kazandırır, özellikle de diş minesi tamamen yok edildiğinde geri gelemeyeceği için. Woodis herkesin, özellikle de diş çürümesi riski yüksek olanların durulamak yerine tükürmesini tavsiye ediyor. “Biz daha güçlü bir florürlü diş macunu öneriyoruz ve genellikle bu diş macununu sallamak yerine tükürerek çıkarmanızı öneriyoruz.”
Eğer ağzını çalkalayan biriyseniz tükürmek en hijyenik yöntem gibi görünmeyebilir. Gevşek bakteri ve yiyeceklerin hala ağzınızda sıkışıp kaldığını düşünebilirsiniz. Bu durumda Khan, önce diş ipi kullanmanızı, ardından ağzınızı suyla çalkalamanızı önerir. Bu sayede dişlerinizi fırçalamadan önce yemek artıkları ve birikmiş plaklar ortadan kaldırılmış olacaktır.
Bir diğer endişe ise kömürlü diş macunu kullandığınızda dişlerinizde kalan kömürdür. Hem Woodis hem de Hkan, ilk etapta kömür bazlı diş macunlarının kullanılmasına karşı uyarıda bulunuyor. Bu madde sadece çok aşındırıcı olmakla kalmaz, aynı zamanda diş minesini de aşındırabilir ve sonunda dişlerinizi sarartabilir.
Bazı insanlar tıbbi nedenlerden dolayı ağızlarını çalkalarlar.
Diş macununun diğer bir yaygın maddesi olan sodyum lauril sülfata (SLS) duyarlı kişilerde ağızda küçük yaralar gelişebilir ve bu maddeye uzun süre maruz kalınması halinde ağız içindeki deri soyulabilir. Ayrıca bazı kişilerde diş macunundaki florür, SLS ve tarçın tadı nedeniyle ağız çevresinde perioral dermatit adı verilen döküntüler gelişebilir. Khan, bu kişilerin hidroksiapatit içeren doğal bir diş macununa geçmeleri ve dişlerini fırçaladıktan sonra macun kalıntılarını gidermek için yüzlerini yıkamaları gerektiğini söylüyor.
Yine de ağzınızı çalkalamak istiyorsanız Woodis, florürün etkilerini en üst düzeye çıkarmak için bunu 20 ila 30 dakika sonra yapmanızı önerir. Florür bazlı bir gargarayla gargara yapmak isteseniz bile, daha düşük konsantrasyonlarda florür içerdiğinden hemen durulamak yerine beklemenin daha iyi olduğunu unutmayın. Reçetesiz satılan diş macunlarının çoğunun 1.000 ila 1.500 ppm (milyonda parça) arasında florür içeriği içerdiğini, çoğu florürlü gargaraların ise genellikle 100 ila 200 ppm içerdiğini söylüyor.
Sonuç olarak, fırçalamadan sonra tükürmek mi yoksa durulamak mı istediğiniz size kalmış. Diş hekiminiz muhtemelen bir sonraki randevunuzda bunun için sizi suçlamayacaktır. Ancak dişleriniz hakkında sosyal medyadan bilgi aldığınızı söylerseniz bunu onaylamayabilirler.